Rulman Montajı ve Demontajı

Memnuniyet Garantisi

Rulman Montajı

Rulmanların ömür hesapları ile ilgili bilgilendirmeler gelişmelere açık olduğu bildirilerek
ISO 281, ISO 16281, ISO 76 standartlarında tanımlanmıştır.

Rulman montajından önce rulmanın nasıl geçmesi gerektiğinin belirlenmesi ilk adımdır; rulmanın takıldığı yuva ve mil tasarlanırken, rulmanın yuva ve mile yeterli sıkılıkta oturmasının sağlanmasına dikkat edilmelidir. Genel olarak rulmanların dış ve iç bilezikleri aynı anda dönmezler. Prensip olarak, hangi bilezik dönüyorsa o bileziğin yatağa (dış bilezikse yuvaya, iç bilezikse mile) sıkı geçmesi, dönmeyen bileziğin ise boşluklu (serbest) geçmesi kabul edilebilir. Yalnız bu genel kurala uymayı engelleyen ve boşluklu (serbest) geçme ile sıkı geçmenin ne kadar olması gerektiğini etkileyen birçok faktör vardır. Bu faktörlerin başında yükün cinsi ve miktarı gelir.

Çevresel yük: Eğer yük sabit, bilezik dönüyorsa veya bilezik sabit, yük dönüyorsa çevresel yük vardır.
Noktasal yük: Eğer bilezik dönmüyor ve yük sabitse veya yük bilezikle birlikte dönüyorsa noktasal yük vardır.
Belirsiz yük: Hem çevresel hem de noktasal yük varsa belirsiz yük vardır.

Çevresel yük taşıyan bilezik, yuva veya mile mutlaka sıkı geçme ile takılmalıdır. Yük ne kadar büyük olursa geçme de o kadar sıkı olmalıdır. Noktasal yük taşıyan bilezik takılan yuva ve millerde boşluklu (serbest) geçme tercih edilmelidir. Belirsiz yüklerde ise hem mil hem de yuva sıkı geçme olarak tasarlanmalıdır. Sıkı geçmeler rulmanın çalışma boşluğunu (radyal veya eksenel) azalttığından rulman seçimi yapılırken rulman çalışma boşluğuna dikkat edilmelidir. Gerekirse daha yüksek boşluklu rulmanlar tercih edilmelidir.
Rulmanlar, yüksek hassasiyetle işlenmiş, yüksek yükler altında çalışan makina elemanlarıdır. Rulmanların kapasitelerinden tam olarak yararlanabilmek için rulman tipi ve yapısının seçimi ile çevre elemanlarının konstrüksiyonu sırasında takma ve sökme şartlarını dikkate almak gerekir.
Uygun montaj aletlerinin kullanılması, montaja gerekli özenin gösterilmesi ve montaj yerinin temiz olması rulman ömrünü artırıcı en önemli şartlardır.
Montaj esnasında dikkat edilmesi gereken noktalar aşağıda listelenmiştir:

1. Çekiç ile direk olarak rulman bileziklerine vurmaktan kaçınılmalıdır, vurma burçları kullanılabilir.
2. Parçalarına ayrılmayan rulmanlarda kuvvet sıkı geçirilen bileziğe uygulanmalı ve önce bu bilezik takılmalıdır.
3. Parçalarına ayrılan rulmanların bilezikleri ayrı ayrı takılabilir.
4. Küçük çaplı rulmanlar soğuk presleme ile takılabilir.
5. Hassas ve kapaklı rulman dışındaki rulmanlar yağ banyolarında ısıtılarak takılabilir.
6. İndiksiyonlu ısıtma cihazları kullanılarak rulmanların montajı yapılabilir.
7. Hidrolik yöntemlerle büyük çaplı rulmanların montajları yapılabilir.

Rulman Demontajı

Rulmanların demontajı da montajı kadar önemlidir, bu nedenle uygun yöntemler seçilmelidir.
Demontaj esnasında dikkat edilmesi gereken noktalar aşağıda listelenmiştir:

1. Çektirme ya da mekanik pres kullanılırken rulman tekrar kullanılacaksa sıkı geçme yapılan bilezikten çektirme yapılmalıdır.
2. Dış bilezik sıkı geçme yapıldıysa önce yuva ve rulman mil üzerinden kaydırılır daha sonra dış bilezik yuvadan sökülür.
3. İç bilezik sıkı geçme yapıldıysa mil ve rulman yuva içinden kaydırılarak çıkarılır, daha sonra iç bilezik milden sökülür.
4. Indiksiyonlu ısıtma cihazları kullanılarak rulmanların demontajı yapılabilir.
5. Isıtma halkaları kullanılarak makaralı rulmanların demontajı yapılabilir.
6. Hidrolik yöntemlerle büyük çaplı rulmanların demontajları yapılabilir.